مروری بر تب هموراژیک کریمه- کنگو

تب هموراژیک کریمه-کنگو بیماری ویروسی حاد تب‌دار و خونریزی دهنده‌ای است که از طریق گزش کنه، تماس مستقیم با خون یا ترشحات بیمار و لاشه حیوان آلوده، به فرد سالم منتقل می‌شود. این بیماری اولین بار در سالهای 45-1944 باعث ابتلای بیش از 200 نفر در منطقه کریمه واقع در اوکراین (اتحاد جماهیر شوروی سابق) شد. سپس در سال ۱۹۶۹ مشخص شد عامل ایجاد کننده بیماری فوق مشابه همان است که در سال ۱۹۵۶ در کنگو مشاهده گردیده‌ است. از اینرو، تشابه عامل بیماری باعث اسم فعلی (تب هموراژیک کریمه-کنگو) شد. این ویروس در انسان بیماری شدیدی همراه با مرگ و میر 70-30% ایجاد می‌کند و شیوع بیمارستانی آن نیز گزارش شده است. ویروس Crimean-Congo hemorrhagic fever (CCHF) به وسیله کنه‌ای از جنس هیالوما منتقل می‌شود. مخزن اصلی ویروس در طبیعت کنه‌ها می‌باشند؛ ولی گاو، گوسفند، بز، خرگوش، گورخر، بوفالو، کرگدن و زرافه نیز به عنوان مخزن مطرح می‌باشند. بیماری در حیوانات بدون علامت است و گاه با یک بیماری تب‌دار چند روزه تمام می‌شود. در فرم شدید ممکن است موجب سقط جنین در گاو شود. ویروس در حیوانات نشخوارکننده اهلی مثل گاو، گوسفند و بز به مدت یک هفته پس از آلودگی و عفونت باقی می‌ماند. این بیماری از بیشتر مناطق صحرایی آفریقا، اروپای شرقی، چین،کشورهای آسیای میانه و خاور میانه گزارش شده است. بیماری در فصول گرم سال (زمان رشد و تکثیر کنه‌ها) شیوع پیدا می‌کند. مواردی در بین اعضای خانواده بیمار و پرسنل پزشکی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیمار رخ داده ‌است. پرندگان به بیماری مقاومند اما می‌توانند با پخش کنه‌های آلوده باعث بروز اپیدمی شوند. دوره کمون بیماری به طور متوسط ۴ روز و حداکثر ۱۳ روز می‌باشد. معمولاً تا روز چهارم بیماری علائمی مانند تب، سردرد، احساس سرما، خستگی، درد عضلانی، پرخونی صورت، پرخونی ملتحمه و چشم، استفراغ و دردهای منتشر شکم مشاهده می‌شود. علائم خونریزی از روز چهارم شروع می‌شود که به صورت پتشی در مخاط دهان و پوست، خونریزی از لثه‌ها، بینی، معده، روده و رحم و زیر پوست بخصوص در ناحیه ساق پا و ساعد می‌باشد. مرگ بیمار ناشی از شوک به دنبال خونریزی شدید، عفونت منتشر و اختلال انعقادی داخل عروقی پیش‌رونده ‌است. اساس درمان حمایتی و شامل تنظیم آب و الکترولیت و درمان اختلال انعقادی پیش‌رونده ‌است. در دهه اخیر با پیدایش اپیدمی جدید، تأثیر ریباویرین در درمان بیماری ثابت شده است. شروع هر چه سریعتر این دارو باعث افزایش پاسخ به درمان شده و میزان مرگ و میر را در منطقه جنوب شرق کشور از 22% به 3% کاهش داده است. همچنین استفاده از انترفرون و ایمونوگلوبولین وریدی در بیماران بد حال پیشنهاد می‌شود ولی نتایج آن هنوز در دست بررسی است. با توجه به افزایش موارد بیماری در ماههای اخیر در کشور، هدف ما مروری بر علایم، پیشگیری و درمان این بیماری است.